Uroczysta sesja Rady Miasta Gniezna w Starym Ratuszu, spotkanie przy Akropolu Bohaterów na cmentarzu św. Piotra, msza święta w Bazylice Prymasowskiej, a także okolicznościowe wystawy i koncerty – wzorem minionych lat w sposób wyjątkowy i podniosły gnieźnianie uczcili kolejną rocznicę wybuchu powstania wielkopolskiego. Oficjalne obchody 106. rocznicy wyzwoleńczego zrywu Wielkopolan trwały dwa dni: 27 – 28 grudnia.
W piątek, 27 grudnia z okazji 106. rocznicy powstania wielkopolskiego w Domu Powstańca Wielkopolskiego na odwiedzających czekały wystawa i warsztaty edukacyjne. Tego samego dnia w Miejskim Ośrodku Kultury można było zobaczyć spektakl Teatru Usta Usta Republika pt. „Zryw”, nawiązujący do odwagi i poświęcenia powstańców.
Kulminacja obchodów przypadła na sobotę, 28 grudnia. W Starym Ratuszu odbyła się uroczysta sesja Rady Miasta Gniezna. – Dziś 28 grudnia, a więc data niezwykle ważna dla naszego miasta. To właśnie 28 grudnia tu, w Gnieźnie, dokładnie przed ten budynek (obecnie budynek Starego Ratusza – dop. red.) przyjechał emisariusz Naczelnej Rady Ludowej, Piotr Walczak, który był tą „iskrą”, która rozpaliła ogień wolności, który poprowadził gnieźnian na barykady, do walki, na koszary 49. Pułku Piechoty, a następnie 12. Pułku Dragonów Pruskich. I dzięki temu miasto zostało wyzwolone. To stąd później powstańcy, też m.in. z Gniezna, udali się do walki w Zdziechowie, Rynarzewie i wielu, wielu innych miejscowości, a powstanie rozlało się również na Kujawy i Pomorze. I dzięki temu dziś wszyscy możemy mówić po polsku – mówił Michał Powałowski, prezydent Gniezna. – To powstanie nie byłoby możliwe, gdyby nie wiele lat pracy pokoleń i wierności najpierw słowom Mazurka Dąbrowskiego: „Jeszcze Polska nie zginęła…”, a później Roty: „Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród…”. To było wiele lat pracy tych, którzy swoją pracą organiczną przygotowywali pokolenia Polaków do odpowiedniego momentu do wali, do tego zwycięskiego zrywu, który miał miejsce właśnie tutaj. Za to im dzisiaj dziękujemy – podkreślał włodarz Gniezna.
W trakcie uroczystej sesji odznaczono troje zasłużonych gnieźnian. Medale Królewskie, wydane z okazji 1000. rocznicy koronacji Bolesława Chrobrego i Mieszka II na królów Polski otrzymali: Ewa Gawrych, która przez 30 lat pracowała w Urzędzie Miejskim w Gnieźnie,w tym przez 27 lat jako skarbnik miasta i Marek Szczepaniak, wieloletni pracownik gnieźnieńskiego oddziału Archiwum Państwowego w Poznaniu.
Ale podczas tej uroczystej sesji przede wszystkim nadano tytuł Honorowego Obywatela Miasta Gniezna. Decyzją Rady Miasta Gniezna kolejną osobą, wyróżnioną tym zaszczytnym tytułem, został harcmistrz Aleksander Sekulski – „ikona gnieźnieńskiego harcerstwa”, osoba ciesząca się najwyższym autorytetem nie tylko w Gnieźnie, ale także w całej Chorągwi Wielkopolskiej, jak podkreślił prezydent Michał Powałowski w przemowie poprzedzającej oficjalne nadanie tytułu: „ogromny patriota, wychowawca wielu pokoleń młodzieży”.
Zwieńczeniem sesji stał się krótki koncert w wykonaniu Gniezno String Quartet. A całości dopełnił wykład na temat roli kobiet w Powstaniu Wielkopolskim, wygłoszony przez Martę Karalus – Kuszczak.
Oficjalne obchody kontynuowane były na cmentarzu św. Piotra, przy Akropolu Bohaterów, gdzie po odczytaniu apelu poległych i wspólnej modlitwie, przybyłe delegacje złożyły wiązanki kwiatów i znicze. Uczestnicy obchodów przeszli gnieźnieńskiej katedry, gdzie z okazji 106. rocznicy Powstania Wielkopolskiego odbyła się uroczysta msza święta.
Honorowy Obywatel Miasta Gniezna
Harcmistrz Aleksander Sekulski (Czarny Sęp) urodził się w 1933 r. w Gnieźnie, w 1945 r. wstąpił do harcerstwa i został przyjęty do 3. Drużyny Harcerzy im. Henryka Sienkiewicza przy Szkole Powszechnej nr 1 w Gnieźnie. Od tamtego czasu stał się ikoną gnieźnieńskiego harcerstwa. Na terenie Gniezna podejmował wiele działań związanych z patriotyzmem i upamiętnieniem ważnych wydarzeń z historii. W 1947 r. przeszedł do 13. Drużyny Harcerzy im. Stefana Żeromskiego przy węźle PKP w Gnieźnie, gdzie pełnił funkcję zastępowego i gospodarza drużyny. W 1949 r. został drużynowym 2. Drużyny Zuchów przy Szkole Powszechnej nr 2. Funkcję tę pełnił do czasu przejęcia harcerstwa przez Związek Młodzieży Polskiej. Po odbyciu służby wojskowej wrócił do harcerstwa, przyjmując w 1958 r. funkcję drużynowego 13. Drużyny Harcerzy im. Adama Mickiewicza przy Szkole Podstawowej nr 4 w Gnieźnie. Jako że w drużynie jest wielu harcerzy z rodzin kolejowych, doprowadził do zmiany patrona na Stefana Żeromskiego, przejmując tradycje drużyny kolejowej. Pod jego komendą drużyna rozrastała się i w 1959 r. stworzył szczep, który w 1963 r. przyjmuje imię Powstańców Wielkopolskich, skupiający z biegiem lat ponad 700 członków w 10 drużynach oraz krąg instruktorski. W 1963 r. w hufcu nastąpiła zmiana numeracji drużyn. Drużyna przy Szkole nr 4 otrzymała nr 1 i imię LECH, co skłoniło do kontynuacji tradycji pierwszej drużyny z lat międzywojennych. Z inicjatywy druha Olka w 1964 r. szczep, jako pierwszy w Gnieźnie otrzymał sztandar, który potajemnie zostł poświęcony przez księdza Jankowskiego w Jarocinie. W 1974 r. wobec zarzutów postawionych przez dyrekcję szkoły, że nie należy do PZPR, zrezygnował z prowadzenia harcerstwa w tym środowisku. Stworzył przy Komendzie Hufca Krąg Instruktorski LECH, w skład którego weszli instruktorzy, którzy wraz z nim opuścili 1. szczep. W latach 1982-83 pełnił funkcję drużynowego 23. Drużyny Harcerzy Starszych przy Liceum Medycznym w Gnieźnie. W wyniku powstania szkoły na PKP w 1986 r. reaktywował 13. Kolejową Drużynę Harcerzy przy Lokomotywowni w Gnieźnie, będąc jej drużynowym do 1996 r. W 1997 r. zaprojektował i ufundował sztandar 13. drużyny, który został wręczony „Błękitnej Trzynastce” na Cmentarzu Wojennym pod Monte Cassino. W 1994 r. stworzył Krąg Starszyzny Harcerskiej, którego obecnie jest przewodniczącym.
Obok bezpośredniej pracy z młodzieżą druh Aleksander Sekulski pełnił szereg innych funkcji: był członkiem komendy hufca, zastępcą komendanta hufca oraz komendantem Hufca Gniezno. Równocześnie zaangażowany był w pracę na szczeblu chorągwi, gdzie w latach 1970-74 był członkiem Rady Chorągwi, 1975-79 członkiem zespołu Komendy Chorągwi do spraw ekonomicznych, a w latach 2004-08 działał w zespole ds. wychowania duchowego. Przez wiele kadencji wybierany był do Komisji Rewizyjnej Chorągwi, gdzie kolejno był jej członkiem, zastępcą przewodniczącego i przewodniczącym. W 2008 r. został wybrany do składu komendy Wielkopolskiej Rady Seniorów, jako kronikarz, a od 2012 r. pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego, z której zrezygnował w 2018 r. W 1972 r. i 1993 r. był delegatem na Zjazd ZHP. Po wprowadzeniu szkoły 8-klasowej w zespole Głównej Kwatery pracował nad programem stopnia „odkrywca” dla harcerzy z klas 8. W 1990 r. doprowadził do poświęcenia „Pomnika Harcerskiej Pamięci”, które nastąpiło podczas VI Ogólnopolskiego Złazu Kolejowych Drużyn Harcerskich, którego był również organizatorem. Z jego inicjatywy i projektu wmurowano tablice pamiątkowe z okazji 70-lecia harcerstwa Wielkopolskiego i Światowego Zlotu Harcerstwa „Gniezno 200” na kościele p.w. św. Jerzego oraz na 100-lecie powstania skautingu w Gnieźnie na Szkole Podstawowej nr 1, a także obelisk ku czci Ksawerego Zakrzewskiego – współorganizatora skautingu w Wielkopolsce w Goślinowie gm. Gniezno.
Obok zaangażowania w ZHP działa również w Towarzystwie Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/19, Polskim Towarzystwie Numizmatycznym i Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym, pełniąc tam odpowiedzialne funkcje. W uznaniu swojej działalności został odznaczony wieloma odznaczeniami i wyróżnieniami na szczeblu krajowym, wojewódzkim, lokalnym oraz organizacyjnym. Harcmistrz Aleksander Sekulski przez swoją wieloletnią działalność wniósł ogromną wartość do życia miasta Gniezna i jego mieszkańców. Jest prawdziwą ikoną harcerstwa w Pierwszej Stolicy Polski.
Medale Królewskie
– Ewa Gawrych przez 30 lat pracowała w Urzędzie Miejskim w Gnieźnie, z czego 27 lat jako skarbnik miasta. Jest magistrem ekonomii, ukończyła Wydział Organizacji i Zarządzania na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Pracę w magistracie rozpoczęła w sierpniu 1993 roku na stanowisku podinspektora w Wydziale Działalności Gospodarczej. 30 grudnia 1996 roku uchwałą Rady Miasta Gniezna została powołana na Skarbnika Miasta. Funkcję tę pełniła nieprzerwanie do maja 2023 roku, kiedy to przeszła na emeryturę. Ewa Gawrych współpracowała z kolejnymi Prezydentami Miasta Gniezna: Bogdanem Trepińskim, Jaromirem Dzielem, Jackiem Kowalskim oraz Tomaszem Budaszem.
Przez lata pracy na stanowisku wykazywała się niezwykłą rzetelnością, dbałością o finanse publiczne oraz profesjonalizmem w wykonywaniu swoich obowiązków. Była kluczową postacią w procesie przygotowywania budżetów miasta, nadzorując później ich realizację. Priorytetem zawsze było dla niej zapewnienie stabilności finansowej samorządu, co osiągała z sukcesem.
Ewa Gawrych to o osoba o niezwykłej inteligencji i poczuciu humoru. Jej niezwykła pamięć zarówno do liczb jak i anegdot z życia kulturalno – towarzyskiego Gniezna oraz uprzejmość i życzliwość w stosunku do współpracowników przeszły do historii gnieźnieńskiego magistratu.
– Marek Szczepaniak rozpoczął pracę w Archiwum Państwowym w Poznaniu w 1981 r. Od 1984 r. pracował w gnieźnieńskiej Ekspozyturze Archiwum Państwowego w Poznaniu, będąc równocześnie nauczycielem historii w gnieźnieńskich szkołach. Od 2001 r. kierował gnieźnieńskim oddziałem Archiwum Państwowego w Poznaniu. Popularyzował wiedzę na temat przeszłości Gniezna i regionu gnieźnieńskiego. Od lat aktywnie współuczestniczy w lokalnych przedsięwzięciach edukacyjnych lub naukowych. Współpracując z Towarzystwem Miłośników Miasta Gniezna brał udział w pracach nad przygotowaniem „Encyklopedii Gniezna i Ziemi Gnieźnieńskiej”. Jest autorem i współautorem książek, opracowań naukowych i popularnonaukowych z historii regionu oraz popularyzujących zasób i działalność Archiwum Państwowego w Poznaniu i jego Oddziału w Gnieźnie. M. in. wspólnie z Bogumiłem Bieleckim i Wojciechem Śmieleckim wydał książkę „Podpalenie katedry gnieźnieńskiej w 1945 r.”. Jest współautorem szeregu scenariuszy lekcji archiwalnych i projektów edukacyjnych. Dr Marek Szczepaniak jest nadal aktywnym członkiem życia archiwalnego i kulturalnego w regionie gnieźnieńskim. *
Doktor Marek Szczepaniak, dzięki swojej pasji historycznej, badawczej cierpliwości i zaangażowaniu w sprawy społeczne, jest jednym z najważniejszych współczesnych badaczy i fachowców znających dzieje Gniezna. Jego wiedza wykracza często ponad zakres jego archiwistycznych obowiązków, a zdolność do błyskawicznego kojarzenia faktów i świetna pamięć, nie raz pozwalały badaczom, regionalistom czy innym zainteresowanym osobom odnaleźć potrzebne informacje z przeszłości. (cyt. Przemiany na Szlaku Piastowskim).
*źródło: poznan.ap.gov.pl
