O takich nieuczciwych mechanizmach słyszymy od lat. Mimo to, ciągle wielu przedsiębiorców czy osoby prywatne wynajmują swoje nieruchomości w dobrej wierze, a potem niestety ponoszą tego konsekwencje. Inspekcja Ochrony Środowiska apeluje o bieżące kontrolowanie przestrzeni najmu, by nie przeoczyć, gdy ktoś zacznie składować tam odpady.
Proceder jest prosty. Do wytwórcy odpadów (w tym odpadów niebezpiecznych) zgłasza się podmiot oferujący legalne ich zagospodarowanie. Strony dochodzą do porozumienia i zapłaty za wywóz i ich utylizację. Firma odpady odbiera i wynajmuje przestrzeń (najczęściej place lub magazyny) i tam je zwozi. Najczęściej są to nieruchomości ulokowane na uboczu, z dala od ludzkiego zainteresowania. Firma magazynująca odpady, często płaci wynajmującemu np. za pół roku z góry. Uspokaja właściciela nieruchomości, że tylko tymczasowo będzie składować tam np. materiały budowlane. Następnie zwożone są w to miejsce tysiące ton niebezpiecznych chemikaliów i kontakt z wynajmującym się urywa. Kiedy właściciel nieruchomości próbuje się z nim skontaktować, okazuje się, że taka firma oficjalnie nie istnieje.
To tylko przykład przytoczony przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu (WIOŚ). Instytucja ostrzega, że właśnie tak bardzo często przebiega cały proces działania przestępców środowiskowych. A ustawa o odpadach wprost zobowiązuje posiadacza odpadów do niezwłocznego ich usunięcia z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania, „a w przypadku nieusunięcia odpadów wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji wydawanej z urzędu, nakazuje posiadaczowi odpadów ich usunięcie. Wynajmujący, który staje się posiadaczem odpadów zgromadzonych na jego terenie, może więc ponieść duże koszty ich usunięcia. W przypadku odpadów niebezpiecznych opłaty za ich zagospodarowanie mogą sięgnąć wielu milionów złotych” – ostrzega Inspektorat. Takie przechowywanie odpadów jest nie tylko nielegalne, ale też silnie zagraża środowisku naturalnemu. Odpady niebezpieczne źle przechowywane mogą przedostawać się do gleby, powietrza i wody, a to zagraża życiu lub zdrowiu ludzi, zwierząt i roślin. „Może również dojść do ich samozapłonu i pożaru, który będzie stanowił bezpośrednie zagrożenie. W wyniku pożaru odpadów niebezpiecznych do powietrza uwalniane są znaczne ilości toksycznych gazów, które stanową zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Nie bez zaznaczenia jest również zagrożenie, jakie powodują dla środowiska wody gaśnicze z pożarów – niosą ze sobą toksyny, które mogą przedostać się wód gruntowych i podziemnych, i zanieczyścić pobliskie ujęcia wody pitnej” – zwraca uwagę WIOŚ.
Inspekcja przestrzega wynajmujących swoje nieruchomości, by na bieżąco kontrolowali, jak wykorzystywana jest przestrzeń najmu. W przypadku zauważenia gromadzenia odpadów należy niezwłocznie zawiadomić Policję i Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska. Inspektorzy wojewódzcy dokonają na miejscu oględzin, zgromadzą dowody i informacje, przesłuchają świadków i zatrzymają oraz przeszukają pojazdy dowożące odpady. WIOŚ podkreśla, by wynajmujący zapoznali się z zapisami umowy, zidentyfikowali najemcę i sprawdzili jego dane o prowadzonej przez niego działalności. Można też poprosić o referencje i zaświadczenia z ZUS i Urzędu Skarbowego o brakach zaległości wobec nich.
(na podst. WIOŚ Poznań)
