Piętnastego sierpnia w całym kraju odbywały się uroczystości w rocznicę Bitwy Warszawskiej w 1920 roku, stoczonej w czasie wojny polsko – bolszewickiej, czyli „Cudu nad Wisłą”. Tego dnia święto obchodzi Wojsko Polskie, na pamiątkę tamtego, zwycięskiego wydarzenia. Wprowadzone ustawą Sejmu z 30 lipca 1992 r., zastąpione ustawą z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny.
W Gnieźnie obchody rozpoczęła msza św. w kościele garnizonowym. Następnie przed Kolumną Zwycięstwa (obok kościoła) złożono kwiaty i zapalono znicze. Przedstawiciele Gnieźnieńskiego Komitetu Pamięci umieścili w wazonie z tej okazji białe i czerwone goździki, które każdy mógł symbolicznie złożyć przed monumentem. Na cmentarzu przy ulicy Witkowskiej kontynuowano uroczystości.
– Dzisiaj obchodzimy jedno z najważniejszych świąt, jeśli chodzi o naszą Ojczyznę. Pamiętamy o kolejnej rocznicy Bitwy Warszawskiej w 1920 roku, kiedy polscy żołnierze uratowali Europę przed sowieckim najeźdźcą. Jest to z pewnością porównywalne zwycięstwo do innych, bardzo ważnych bitew, w których żołnierz polski wykazał się poświęceniem, męstwem i przelał wiele krwi, miedzy innymi dla wolności naszej Ojczyzny. Oddajemy hołd żołnierzom, którzy polegli i zmarli podczas wojny polsko – bolszewickiej. Wiązanki kwiatów złożyliśmy także na grobie młodszego chorążego Jarosława Maćkowiak, który zginął podczas misji w Afganistanie. Jest to też oddanie czci tym wszystkim, którzy bronią naszej Ojczyzny w czasach pokoju. A te czasy jak wiemy, nie są obecnie spokojne. Dzisiaj żołnierze ukraińscy bronią Europy przed agresją Putina – powiedział prezydent Michał Powałowski.
Cmentarze, groby, kwatery polskich żołnierzy poległych w wojnie polsko-bolszewickiej położone są na terenie Polski, obecnej Białorusi, Litwy, Łotwy i Ukrainy. – Wydarzenia związane z wojną polsko – bolszewicką działy się daleko od Wielkopolski. Są oczywiście na ziemi wielkopolskiej mogiły bohaterów tamtych dni, jednak jedyny cmentarz wojenny, gdzie spoczywają żołnierze polegli w tej wojnie, jest w Gnieźnie przy ulicy Witkowskiej. Myślę, że jest to miejsce o szczególnej randze, której nawet nie wszyscy gnieźnianie doceniają; wręcz dające podstawę, żeby Gniezno było właściwie miejscem centralnym wielkopolskich, wojskowych obchodów tego dnia – powiedział Ramzes Temczuk z GRH „Garnizon Gniezno”. Jak dodał, uroczystości święta Wojska Polskiego były organizowane w Gnieźnie tak długo, jak w mieście stacjonowało wojsko. Następnie tradycje te przejął garnizon w Powidzu. – Jednak w momencie przeniesienia parafii wojskowej do Witkowa, organizacja tego święta spadła na barki gnieźnian. Jest to jednak miejsce szczególne, zatem co roku dbamy, by nadać tym obchodom należytą rangę – powiedział Ramzes Temczuk.
Warunki, w jakich tworzyło się i walczyło Wojsko Polskie, utrudniają precyzyjne określenie wysokości strat. Przyjmuje się, że w wyniku działań wojennych w latach 1918–1920 oddziały Wojska Polskiego utraciły łącznie ponad 251 tys. żołnierzy (w tym 37,5 tys. zmarłych i poległych oraz 50,7 tys. zaginionych; pozostali to ranni; źródło: Wikipedia). – Ten cmentarz, tu w Gnieźnie skupia 243 mogiły. Nekropolia została odrestaurowana w roku 2006. Wówczas postawiono kamień, na którym jest płyta z napisem upamiętniającym pułki wielkopolskie walczące w wojnie polsko – bolszewickiej. Ci młodzi ludzie, którzy tu spoczywają, duża ich część zginęła bezpośredni w walkach, ale ponad połowa zmarła na skutek odniesionych ran. Jest też kilkanaście grobów z napisem „Nieznany żołnierz” – powiedział Rober Gaweł, radny Rady Miasta Gniezna, historyk.
Przed tablicą upamiętniającą poległych i zmarłych w wojnie polsko – bolszewickiej, na ich mogiłach, a także grobach kpt. Józefata Sztuki, mjr. Władysława Kańskiego i mł. chor. Jarosława Maćkowiaka złożono wiązanki kwiatów i zapalono znicze. Odmówiono także modlitwę w intencji bohaterów, Do wspólnego świętowania zaprosili: GRH Garnizon Gniezno i Miasto Gniezno.
