„O sile rodzin zastępczych, które dają skrzydła” – o tym, jak ogromne znaczenie mają rodziny zastępcze i jaką moc potrafią przekazać dzieciom, które trafiają pod ich opiekę – rozmawiano w środę, 12 listopada w Miejskim Ośrodku Kultury w Gnieźnie, podczas konferencji, poświęconej pieczy zastępczej. Gościem specjalnym wydarzenia była Magdalena Różczka, aktorka, ale też założycielka Fundacji Ukochani, wspierającej rodziny zastępcze i adopcyjne. Organizatorem konferencji „Dom sercem pisany – o sile rodzin zastępczych, które dają skrzydła” było Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gnieźnie we współpracy ze Starostwem Powiatowym w Gnieźnie.
W powiecie gnieźnieńskim – podobnie jak na terenie całego kraju – brakuje rodzin zastępczych. Trudno znaleźć tydzień, w którym służby społeczne nie stają przed koniecznością poszukiwania nowych rodzin zastępczych. Każdego dnia pojawiają się dzieci, które z różnych powodów nie mogą pozostawać w swoich domach i potrzebują bezpiecznej przystani. To głównie dzieci poniżej 10. roku życia, ponieważ to właśnie ci najmłodsi powinni trafiać pod opiekę rodzin zastępczych, a nie do placówek opiekuńczo – wychowawczych. Tymczasem urzędnicy mają związane ręce, ponieważ nie ma chętnych, by podjąć się rodzicielstwa zastępczego. Na chwilę obecną w regionie funkcjonuje 169 rodzin zastępczych, w których łącznie umieszczonych jest blisko 300 dzieci. Jednak te 169 – to wciąż za mało.
Gnieźnieński PCPR robi co może, by zachęcić kolejne osoby do podjęcia się tej misji. Wśród podejmowanych przez jednostkę działań, promujących pieczę zastępczą można wymienić m.in. marsze, cykl filmów dokumentalnych, spotkania, poświęcone właśnie tej tematyce. Do tych ostatnich można zaliczyć również konferencję, która w połowie listopada odbyła się w Miejskim Ośrodku Kultury. – Celem tej konferencji przede wszystkim jest wsparcie rodzin zastępczych już istniejących na terenie naszego powiatu, a także promocja rodzicielstwa zastępczego i pozyskanie nowych osób, które chciałyby zostać rodzinami zastępczymi. Rozmawialiśmy o rodzicielstwie zastępczym, o budowaniu więzi i relacji, o potrzebie wsparcia dziecka w kryzysie – mówiła Joanna Sujak, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy w Rodzinie.
Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli samorządu, instytucji pomocowych, pedagogów, psychologów oraz – co najważniejsze – rodziny zastępcze, które podzieliły się swoimi historiami i doświadczeniami. W spotkaniu udział wzięły także prelegentki: Patrycja Michalak – Wachowiak i Anna Marciniak – Zdybał (przedstawicielki Centrum Wspierania Rodzin „Swoboda” w Poznaniu) przygotowały wykład pt. „Rodzina zastępcza jako lekarstwo na traumę – jak budować poczucie bezpieczeństwa u dziecka po doświadczeniu przemocy”, Marzena Affeldt (prezeska Zarządu Fundacji „Dziecko w Centrum”) mówiła o „Bezpiecznej przystani – jak i gdzie dzieci w pieczy zastępczej mogą szukać wsparcia po doświadczeniu przemocy”, dr Aleksandra Piotrowska (psycholog) wygłosiła prelekcję nt. „Dziecko w pieczy zastępczej – budowanie relacji i kształtowanie więzi”, a Magdalena Masłowska (Studio Wsparcia eM) opowiedziała o „Dziecku/nastolatku w kryzysie – wiem, rozumiem, wspieram”. Zwieńczeniem części wykładowej była rozmowa Radosława Gacy z aktorką Magdaleną Różczką, założycielką Fundacji Ukochani – organizacji wspierającej rodziny zastępcze i adopcyjne. – O rodzicielstwie zastępczym trzeba mówić jak najwięcej. To jest piękne zajęcie, ale niewątpliwie bardzo trudne – mówiła aktorka. – To jest najbardziej potrzebny zawód, który my wszyscy musimy wspierać. Te dzieci nie są niczyje – to są nasze dzieci, to jest nasza przyszłość. Szczęśliwe dzieciństwo to szczęśliwy dorosły, który będzie normalnie funkcjonował, będzie miał normalną rodzinę, normalny związek, normalną pracę i nie wróci do pomocy społecznej wyciągając rękę, więc jest to naprawdę inwestycja w przyszłość. Do tego zachęcam każdego: jeżeli nie możesz zostać rodzicem zastępczym, to pomyśl jak istniejące rodziny możesz wspierać. Do tego bardzo namawiam – zachęcała Magdalena Różczka.
Części wykładowej towarzyszyła wystawa fotografii promujących rodzicielstwo zastępcze autorstwa Joanny Frąckowiak (Pracownia Światłocieni).
W trakcie konferencji podkreślano także, że rodziny zastępcze z terenu powiatu gnieźnieńskiego mogą liczyć na realne wsparcie instytucjonalne – zarówno ze strony Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, jak i innych organizacji współpracujących. To pomoc obejmująca szkolenia, doradztwo, wsparcie psychologiczne oraz finansowe, które ma ułatwić codzienne funkcjonowanie i dawać poczucie, że w tej odpowiedzialnej roli nikt nie pozostaje sam. – Już od tego roku przeznaczone zostały dodatkowe środki finansowe na wsparcie rodzin zastępczych i tutaj rodziny te otrzymały dofinansowanie do wypoczynku poza miejsce zamieszkania dzieci, czy otrzymały wsparcie w zakresie zwiększonej częstotliwości ubiegania się o środki dotyczące remontu. Zarząd Powiatu Gnieźnieńskiego pozytywnie zaopiniował propozycję dofinansowania rodzin spokrewnionych, tj. na przykład dziadków, którzy w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej są potraktowani ciut gorzej, ponieważ świadczenia na dzieci w rodzinach spokrewnionych są niższe niż w rodzinach zawodowych i niezawodowych – dziecko jest to samo, potrzeby ma te same, a jednak świadczenie się różni, więc my poszliśmy w tym kierunku, żeby te rodziny też mogły skorzystać ze środków, które niekoniecznie gwarantuje im ustawa, ale Powiat wspiera ich w tym zakresie. Kolejną sprawą jest kwestia „rozłożenia” rodzin na koordynatorów, czy specjalistów pracy z rodziną; koordynator rodzin zastępczych opiekuje się maksymalnie 15 rodzin, natomiast specjalista pracy z rodziną 30 rodzin, więc poszliśmy w tym kierunku, żeby jakość opieki sprawowanej nad tą rodziną byłą lepsza i te rodziny, w których występują dzieci z np. orzeczeniami z poradni psychologiczno – pedagogicznej, są pod opieką koordynatorów, które mają mniejszą liczbę rodzin i mogą tę opiekę sprawować jeszcze lepiej – wymienia Daria Benke, etatowa członkini Zarządu Powiatu Gnieźnieńskiego.
Podsumowując, konferencja była nie tylko okazją do wymiany doświadczeń, ale także apelem o większą świadomość społeczną i otwartość wobec idei pieczy zastępczej. Organizatorzy podkreślali, że każde dziecko zasługuje na dom, w którym znajdzie troskę i miłość, a każda rodzina, która podejmuje się tej misji, zasługuje na wsparcie i uznanie.
