W sobotę, 20 września w zabytkowym Pałacu w Czerniejewie odbyła się wyjątkowa konferencja historyczna, zorganizowana z okazji 250 – lecia powstania tego niezwykłego obiektu. Wydarzenie zgromadziło pasjonatów historii, naukowców, lokalnych działaczy oraz mieszkańców regionu, którzy wspólnie uczcili jubileusz jednej z najważniejszych rezydencji Wielkopolski.
Pałac w Czerniejewie, wzniesiony w drugiej połowie XVIII wieku przez generała Jana Lipskiego, od lat stanowi perłę architektury klasycystycznej i ważny punkt na mapie polskiego dziedzictwa kulturowego. – Historia pałacu zaczyna się w momencie, gdy generał Jan Lipski na otrzymanych w posagu ziemiach w matach 1771 – 1775 buduje pałac wraz z dwiema oficynami: wschodnią i zachodnią. Stajnia i wozownia powstają w latach późniejszych. Pałac był kilkukrotnie przebudowywany, co zmieniło jego charakter z późnobarokowego na klasycystyczny. Dziś, patrząc na bryłę budynku, widzimy, że jest on połączony z oficynami dwoma łącznikami. Prawa strona pochodzi z okresu 1926-28, natomiast lewa z roku 1982. Obiekt poprzedzają dwa dziedzińce – informuje Marin Kwiatkowski, obecny właściciel pałacu na kartach publikacji „Perła Wielkopolski. Pałac w Czerniejewie” autorstwa Krzysztofa Chomicza. – W 1823 roku majątek czerniejewski staje się własnością rodziny Skórzewskich. Wówczas rezydencja przechodzi lata swojej świetności. Z tego okresu pochodzi również znajdująca się w głębi parku bażantarnia. Po wybuchu II wojny światowej rodzina Skórzewskich ucieka z pałacu. Budynek zajmują wojska niemieckie u stacjonują tu do momentu wkroczenia Armii Czerwonej. Po wojnie piękne wnętrza pałacu służą jako schronienia dla sierot z Wołynia. W 1945 roku bowiem utworzono w nim Państwowy Dom Dziecka. Dzieci miały tutaj swój dom do 1977 roku. W późniejszych latach pałac i przyległe mu budynki zostają wyremontowane z przeznaczeniem na hotel i centrum konferencyjne – czytamy w publikacji.
Dzisiaj dawna, historyczna posiadłość jest ogólnodostępna. W pałacu można zwiedzić siedemnaście zabytkowych pomieszczeń wraz z korytarzami i okazałym holem. W samym pałacu znajdują się miejsca noclegowe, podobnie jak w pozostałych budynkach, należących do zespołu pałacowo – parkowego (w wozowni i oficynie wschodniej). Przy zespole funkcjonuje również restauracja. Marin Kwiatkowski i Agnieszka Pacholska wraz z członkami Fundacji „Pałac Czerniejewo” wprowadzają historyczną posiadłość w XXI wiek, jednak robi to w taki sposób, by rezydencja nie utraciła swojej historycznej wartości. – Nowy właściciel pałacu z niezwykłym pietyzmem i szacunkiem odtwarza piękno tego miejsca – podkreśla w swojej książce Krzysztof Chomicz, fotograf, a także wychowanek mieszczącego się tu przed laty domu dziecka.
Konferencja historyczna, zorganizowana z okazji 250-lecia istnienia obiektu, była okazją do przypomnienia jego burzliwej historii, roli w życiu społecznym regionu oraz znaczenia dla rozwoju kultury i turystyki. Wszystkich przybyłych powitał Jan Kulpiński, przewodniczący Rady Miasta i Gminy Czerniejewo, który również jest w pewien sposób związany z tym miejscem, pełnił bowiem rolę wychowawcy w domu dziecka. – Ten jubileusz, tak ważny dla gospodarzy, jest także ważny dla mieszkańców Czerniejewa i całej gminy. Powtarzamy taki slogan: „Czerniejewo nie istniałoby bez pałacu, a pałac by nie istniał bez Czerniejewa”. Kiedy chociaż trochę pragniemy zapoznać się dziejami tego pałacu, to możemy stwierdzić jedno: burzliwe dzieje tego gmachu i losy ludzkie tych wszystkich, którzy tu mieszkali, sprawiają, że warto przez chwilę się zatrzymać, pomyśleć i posłuchać o tym, co się działo w tym pałacu przez 250 lat – mówił Jan Kulpiński. Na początku głos zabrał także Tadeusz Szymanek, burmistrz Miasta i Gminy Czerniejewo. – Cieszę się bardzo, że mogę uczestniczyć w tak wspaniałym jubileuszu – mówił włodarz Czerniejewa, dziękując właścicielom pałacu za zorganizowanie jubileuszu, ale również za to, że dzięki ich działalności pałac – perełka Czerniejewa, Powiatu Gnieźnieńskiego, Wielkopolski i Polski – pięknieje i sukcesywnie rozwija swoją działalność. – Gospodarzom tego miejsca życzę wielu kolejnych lat, żeby nie ustawali w tym, co czynią, żeby ten pałac był naszym cudownym miejscem, w którym chcemy przebywać i w którym czujemy powiew historii – mówił Tadeusz Szymanek.
Po okolicznościowych przemówieniach rozpoczęła się część wykładowa wydarzenia, którą rozpoczęto wyświetleniem filmu „Pałac z góry”, autorstwa Krzysztofa Chomicza. Następnie Violetta Nowak wystąpiła z wykładem pt. „Maria Balbina Seweryna Lipska – pierwsza hrabina w Pałacu”, ks. dr hab. Jan Grzeszczak, prof. UAM przedstawił prelekcję pt. „Guwerner o swoim wychowanku. Rajmund Skórzewski we wspomnieniach ks. Claude’a Antoine’a Pocharda (1766-1833)”, a historyk Sławomir Zakrzewski w prelekcji „Skórzewscy a Onufry Kopczyński” opowiedział o ojcu polskiej gramatyki. W dalszej części Witold Banach, dyrektor Muzeum Miasta Ostrowa Wielkopolskiego wystąpił z wykładem pt. „ W stronę radziwiłłowskiego kodu Marcela Prousta czyli zakwitający kwiatuszek ofiarą księcia Michała”, Jolanta Goszczyńska opowiedziała o „Architekturze Pałacu”, historyk Antoni Łęszczak mówił o „Zaginionych skarbach i wojennych losach zbiorów Pałacu w Czerniejewie”, a archeolog dr Andrzej Prinke o „Skarbach czerniejewskiego pałacu”.
W przerwach między wykładami można było wziąć udział w oprowadzaniu po wnętrzach zabytkowego obiektu, a także wysłuchać występów artystycznych na żywo w wykonaniumłodych talentów z Czerniejewa – zespołu „Strzygi” (Paulina Zakrzewska, Ola Malerowicz, Zosia Żuchowska, Marcelina Owczarek). Ponadto wydarzeniu towarzyszyły dwie wystawy: wystawa rzeźb Wojciecha Kujawskiego (w sali pompejańskiej) oraz wystawa zabytkowych samochodów i powozów (na dziedzińcu pałacu). Nie zabrakło także akcentów charakterystycznych dla jubileuszowych wydarzeń: po zakończeniu konferencji przy okazałym torcie wzniesiono symboliczny toast, a goście zaproszeni zostali do wykonana wspólnego, pamiątkowego zdjęcia. Zwieńczeniem jubileuszu stał się koncert „Damy Pałacu” – muzyczna podróż przez różne style i epoki, spleciona wokół kobiecej wrażliwości i artystycznej pasji, w wykonaniu Aleksandry Podeszwy (wokal), Julii Molickiej (skrzypce) i Basi Olech (fortepian).
Konferencja w Pałacu w Czerniejewie stała się czymś więcej niż tylko naukowym wydarzeniem. W cieniu wiekowych murów uczestnicy zatrzymali się na chwilę, by spojrzeć wstecz na 250 lat historii i poświęcić chwilę głębokiej refleksji nad przemijaniem, znaczeniem dziedzictwa i odpowiedzialnością za jego przyszłość.
