Skip to main content

Komitet Monitorujący program Fundusze Europejskie dla Wielkopolski

Było pracowicie przed wakacjami, czyli „monitorują” program regionalny

Fot. UMWW

Jak przebiega transformacja Wielkopolski Wschodniej? Dlaczego polityka spójności ma kluczowe znaczenie dla przyszłości UE? Przyjęcie kryteriów do konkursów unijnych, a także prezentacja nowej platformy na rzecz technologii strategicznych (STEP) – tym zajął się 17 czerwca Komitet Monitorujący program Fundusze Europejskie dla Wielkopolski. Gremium obradowało pod przewodnictwem marszałka Marka Woźniaka.

Za nami dziewiąte posiedzenie Komitetu Monitorującego program Fundusze Europejskie dla Wielkopolski. – Siłą tego gremium są ludzie, którzy reprezentują różne interesy i sektory życia społecznego: od samorządowców, przez przedsiębiorców, a na organizacjach obywatelskich skończywszy – przypomina marszałek Marek Woźniak. Przedstawiciele różnych środowisk zajmują się – najkrócej rzecz ujmując – czuwaniem nad racjonalnym wydatkowaniem środków z Funduszy Europejskich, będących w gestii Zarządu Województwa. Tak by proces ten przebiegał sprawnie oraz pod kontrolą społeczną.  

Liderzy

Jedną z kluczowych spraw poruszanych na poniedziałkowym posiedzeniu była transformacja Wielkopolski Wschodniej, która w ogromnej mierze jest zasilana pieniędzmi unijnymi. O tym, jak przebiegało jej wdrażanie w 2023 rok, a więc w pierwszym roku od ogłoszenia konkursów, mówił Maciej Sytek, prezes Agencji Rozwoju Regionalnego w Koninie. Wielkopolska jest liderem wdrażania Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) na tle pięciu regionów w kraju – wynika z danych Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. Aż 65% środków w stosunku do całej alokacji FST zaplanowano w naborach (zakończonych i planowanych) do końca 2024 roku. Jak te procenty przekładają się na realną pomoc dla subregionu konińskiego? Przede wszystkim pierwsze konkursy unijne z puli FST już zostały rozstrzygnięte. To oznacza, że doczekaliśmy się pierwszych beneficjentów. Pomoc otrzymają m.in. przedsiębiorcy na wsparcie inwestycji MŚP oraz samorządowcy na projekty termomodernizacyjne, ale także szkolnictwo wyższe i sektor społeczny. Rozpoczyna się także jeden z flagowych programów FST. Ten skierowany jest do ponad 2 tys. górników i energetyków, którzy w wyniku transformacji energetycznej stracą bądź już stracili pracę w ZE PAK SA (dawniej: Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin SA). Będą oni mogli skorzystać z szerokiego wachlarza wsparcia, by znaleźć zatrudnienie albo założyć własną firmę.

Kryteria

Przypomnijmy, FST jest częścią programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027, będącego w dyspozycji Zarządu Województwa Wielkopolskiego. Z tego źródła finansowane są także konkursy dotacyjne dla całej Wielkopolski. W najbliższym półroczu czeka nas potężna porcja europejskiego wsparcia z programu regionalnego. Najpierw jednak Komitet Monitorujący musiał zatwierdzić kryteria wyboru projektów. Już niebawem będą mogły zostać ogłoszone konkursy z następujących obszarów: wsparcie działalności B+R, e-zdrowie i telemedycyna, wsparcie pracowników i pracodawców, integracja społeczna oraz infrastruktura ochrony zdrowia.

Polityka spójności

Rozwój Wielkopolski przez ostatnie lata nie byłby możliwy bez polityki spójności, z której finansowany jest budżet kolejnych programów regionalnych. Dziś była okazja do wysłuchania raportu na ten temat, który co trzy lata publikuje KE. – Polityka spójności ma kluczowe znaczenie dla przyszłości Europy – mówiła Severina Markova z KE, podkreślając, że jest to główna polityka inwestycyjna UE, której adresatem są wszystkie regiony, w tym Wielkopolska.

Wystarczy spojrzeć na dane z ostatnich 20 lat. Od czasu przystąpienia do UE w 2004 r. PKB na mieszkańca w środkowo-wschodnich państwach członkowskich wzrósł z 52% średniej UE na głowę mieszkańca do prawie 80% w 2021 roku. W przypadku Wielkopolski z 50% w 2004 roku do 84% obecnie. To znaczące osiągnięcie! Polityka spójności pomogła również regionom w tworzeniu miejsc pracy i poprawie jakości życia. Dla przykładu, kiedy Polska przystępowała do Unii Europejskiej, stopa bezrobocia rejestrowanego wynosiła 19%, a dziś wynosi 5%. W Wielkopolsce spadła z kolei z 16% do 3%. Pieniądze unijne z polityki spójności odgrywają kluczową rolę we wspieraniu inwestycji publicznych (średnio 13% i 51% inwestycji rządowych w słabiej rozwiniętych państwach członkowskich, w tym Polski). Polityka spójności to nie tylko zwiększanie PKB, ale i wzmacnianie demokracji poprzez dbanie o praworządność, przejrzystość i integrację społeczeństwa

Co nas czeka w najbliższych latach? Z prognoz wynika, że polityka spójności większy wpływ będzie odgrywała w regionach słabiej rozwiniętych. Przypomnijmy, Wielkopolska jest już w grupie regionów przejściowych, a więc lepiej rozwiniętych. Co to oznacza w praktyce? Dzięki programom polityki spójności na lata 2014–2020 i 2021–2027 wskaźnik PKB do 2030 będzie wyższy. 

Regiony powinny pozostać głównym podmiotem realizacji polityki spójności, z gwarancją adekwatnego wsparcia finansowego na realizację jej celów, takich jak przeciwdziałanie i adaptacja do zmian klimatu, transformacja energetyczna, redukcja negatywnych zmian demograficznych, wzrost jakości i dostępności do kluczowych usług społecznych czy przeciwdziałanie wykluczeniu – uważa marszałek Marek Woźniak.

STEP, czyli co?

Zaprezentowano także założenia platformy STEP. To nowa inicjatywa KE, która pozwoli łączyć finansowanie pochodzące z unijnego budżetu, aby mobilizować inwestycje w deep tech i technologie cyfrowe oraz czyste technologie i biotechnologie. Są one niezbędne, by UE mogła utrzymać przewagę konkurencyjną w tych strategicznych sektorach. Ważnym elementem STEP są zachęty finansowe mające przekierować środki polityki spójności na inwestycje we wspomniane technologie krytyczne. Będą również możliwe inwestycje w duże przedsiębiorstwa.

Tagi