Na przełomie października i listopada 2024 roku minęło 85 lat od pierwszych niemieckich transportów śmierci w mobilnych komorach gazowych, w których, w trakcie II wojny światowej, zabijano pacjentów szpitala psychiatrycznego „Dziekanka” (przemianowanego przez Niemców na Tiegenhof). W tym roku minęło te ż 20 lat od chwili odkrycia przez Karola Soberskiego „dołów śmierci” w Lasach Nowaszyckich w gminie Mieleszyn, gdzie Niemcy pogrzebali kilkuset pacjentów „Dziekanki”. I w tym szczególnym roku ukaże się wydanie drugie, rozszerzone książki K. Soberski pt. „Zapomniana zbrodnia” opisująca te dramatyczne wydarzenia.
Karol Soberski, zajmuje się tematem już 20 lat. W 2004 roku odkrył „doły śmierci” w Lasach Nowaszyckich, gdzie Niemcy w 1942 roku pogrzebali blisko 500 pacjentów „Dziekanki” – jest to jedyne znane i przebadane miejsce pogrzebania pacjentów „Dziekanki” zagazowanych przez Niemców. Przez te lata udało mu się również odnaleźć kilku naocznych świadków tej niemieckiej zbrodni.
– Moje wieloletnie dziennikarskie śledztwo i poszukiwania opisałem w wyjątkowej książce pt. „Zapomniana zbrodnia. Mroczna tajemnica szpitala Dziekanka” wydanej w 2017 roku, której nakład błyskawicznie się rozszedł – mówi Karol Soberski, pisarz, dziennikarz, dokumentalista i prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”. – 20 lat temu odkryłem „doły śmierci” w Lasach Nowaszyckich i przez te dwie dekady poświęcałem czas, środki i zdrowie dla wyjaśnienia tej zbrodni i dla jej upamiętnienia. I w dużym stopniu to się udało. Ukazała się książka, stoi pomnik, stoi krzyż, odbywały się międzynarodowe konferencje poświęcone tej niemieckiej zbrodni. A ostatnie lata to intensywne badania tego miejsca prowadzone przez moją Fundację Historyczną „Przywracamy Pamięć” i naszych Przyjaciół ze Stowarzyszenia „Wizna 1939”, badania, które przyniosły kolejne ważne odkrycia. I o tym jest ta książka – dodaje.
Wydanie II książki „Zapomniana zbrodnia” jest uzupełnione o wszystkie działania związane z badaniem tego temu, ze szczególnym uwzględnienie tego, co wydarzyło się przez ostatnie 7 lat. – Książka „Zapomniana zbrodnia” jest książką jedyną w swoim rodzaju, opowiadającą o zbrodni, która miała być zapomniana. Na szczęście dzisiaj mogę wyraźnie stwierdzić, że niemiecka zbrodnia na pacjentach „Dziekanki” nigdy nie zostanie zapomniana – dodaje.
Przypomnijmy, że według badaczy tego tematu, eksterminacja psychicznie i nieuleczalnie chorych określona kryptonimem „T4” stanowiła preludium zbrodni nie mającej precedensu w historii ludzkości, o której dziś mówimy Holocaust. I ta Zagłada miała swój początek również w niemieckim Gnesen, gdzie Niemcy prowadzili doświadczenia z użyciem gazowych technik zabijania…
Premiera drugiego, rozszerzonego wydania książki K. Soberski pt. „Zapomniana zbrodnia” opisująca niemieckie zbrodnia na pacjentach „Dziekanki” odbędzie się w czwartek, 28 listopada o godz. 18.00 w Centrum Kultury „Scena to dziwna” w Gnieźnie.
Premierę poprowadzi Arkadiusz Gaca, członek Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”. W trakcie spotkania będzie można kupić nową książkę, jak również niektóre wcześniejsze książki K. Soberskiego.
Książka „Zapomniana zbrodnia” wydanie II, rozszerzone, mająca 228 stron, ukaże się nakładem Instytutu Literackiego im. Marii i Franciszka Rubaszewskich.
O autorze
Karol Soberski (www.soberski.pl), pisarz, dziennikarz, dokumentalista, badacz lokalnej historii, prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć” (www.fundacjahistoryczna.pl), redaktor naczelny portalu Pojezierze24.pl i prezes Instytutu Literackiego im. Marii i Franciszka Rubaszewskich (www.instytut-literacki.pl). Urodził się w XIX-wiecznym pałacu w Popowie Ignacewie i pewnie dlatego od 20 lat odkrywa tajemnice ziemiaństwa, pałaców i dworów oraz sekrety II wojny światowej w Wielkopolsce, na Kujawach i Pałukach.
Autor przewodników turystycznych oraz książek o skarbach i tajemnicach, o ziemiaństwie i II wojnie światowej na pograniczu Wielkopolski, Kujaw i Pałuk.
„Zapomniana zbrodnia” wydanie II, rozszerzone, to kolejna, ósma już książka Karola Soberskiego. Wcześniej ukazały się następujące tytuły: „Skarb Dziedzica. Nieznane wydarzenia z pogranicza Wielkopolski i Pałuk” (2016), „Zapomniana zbrodnia. Mroczna tajemnica szpitala Dziekanka” (2017), „Tajemniczy Pałac Zakrzewo. Skarby- sekrety – legendy” (2017), „Złoto Dziedzica. Tropem skarbów z Popowa Ignacewa do Drawska Pomorskiego” (2018),„Skarby i tajemnice okolic Gniezna” (2019), „Zagadkowy Kolekcjoner. Marian Haber – ziemianin, marszand, celebryta” (2021) oraz „Tajemniczy Pałac Zdziechowa i inne atrakcje Gminy Gniezno” (2024).
K. Soberski jest też współautorem monografii pt. „Medycyna na usługach systemu eksterminacji ludności w Trzeciej Rzeszy i na terenach okupowanej Polski” (2011) oraz autorem przewodników turystycznych: „Spacerem po Kłecku”(2011), „Gmina Niechanowo” (2013) i „Uroki Gminy Mieleszyn” (2015) oraz współautorem folderów turystycznych wydanych przez Starostwo Powiatowe w Gnieźnie z cyklu „Tu powstała Polska” (2012).
