23 kwietnia, w dniu imienin patrona miasta – Wojciecha, odbyła się uroczysta sesja Rady Miasta Gniezna, która była okazją do uhonorowania tych z naszej miejskiej wspólnoty, którzy swoją pracą wyróżnili się szczególnie w umacnianiu lokalności. – To czas, by podziękować gnieźnianom, mówić o nich głośno. Aby pokazywać to, co robią dla naszej małej ojczyzny – mówił przed wręczeniem pamiątkowych medali Tomasz Budasz, prezydent Gniezna. W tym roku uhonorowano profesor Elizę Grzelak, Danutę Kolendę i Henryka Kota.

Uroczysta sesja lokalnego samorządu, która co roku odbywa się w dniu imienin patrona miasta – świętego Wojciecha, ma wymiar mocno symboliczny. Przede wszystkim nawiązuje do wydarzeń z przeszłości, które wiążą się nie tylko z początkami samego miasta, ale i dziejami Polski. Te więzy są nierozerwalne. Dlatego do reprezentacyjnej Sali Kryształowej Starego Ratusza, tego dnia przybywają na uroczyste obchody przedstawiciele parlamentu, samorządu, służb mundurowych, radni, oraz członkowie kilkunastu organizacji, szkół i instytucji. Jak zawsze wita ich przewodniczący Rady Miasta Gniezna – Michał Glejzer, który jako gospodarz spotkania, przypomina dzieje miasta i jego roli w kształtowaniu się państwa. Szczególną uwagę zwraca tu żywotowi świętego Wojciecha, który – pozornie – nie kończy się wcale z jego śmiecią. – Ale tu zaczyna się jego drugie życie, jako osoby, która tak mocno została związana z naszym miastem, ale także z naszym państwem – mówił Michał Glejzer, który z zawodu jest także historykiem. – Przez te wszystkie lata, kiedy podczas tej uroczystej sesji stawałem przez państwem, starałem się powiedzieć coś nowego, coś bardziej twórczego o naszym świętym patronie. Ale dziś odwołam się do innej kwestii. Za rok o tej porze, będziemy z przytupem obchodzili tysięczne rocznice pierwszych koronacji królewskich w Gnieźnie. Zaryzykuję twierdzenie, że osoba naszego patrona zejdzie trochę na bok. Ale – parafrazując, kiedy jesteśmy w wigilię tego jubileuszu, należy powiedzieć o ważnej rzeczy. Jaki wpływ osoba św. Wojciecha w naszym mieście miała na te koronacje? Wykupując przez Bolesława Chrobrego na wagę złota relikwie świętego, ten umieścił je w Gnieźnie. Możemy się tylko domyślać dlaczego, bo nie ma źródeł na ten temat. Równie dobrze mógł je umieścić na Ostrowie Lednickim, w Poznaniu, w Gieczu. Każde z nich byłoby godne. Ale umieścił je tutaj – ciągnął opowieść przewodniczący. W jego ocenie, ta decyzja wywołała ciąg zdarzeń historycznych, które przyniosły Wojciechowi szybką kanonizację, a Chrobry stał się znany w Europie jako propagator chrześcijaństwa. Wraz z Ottonem III byli orędownikami uniwersalnego cesarstwa, które dziś materializuje się w formie Unii Europejskiej. – Ta wizja była wówczas utopijna – przypomniał M. Glejzer. – Świętując pierwsze koronacje, pamiętajmy, że nie byłoby ich, bez świętego Wojciecha – podsumował.

Po części wprowadzającej, doszło do stałego punktu uroczystości, wręczenia pamiątkowych medali dla gnieźnian, którzy swoją pracą i postawą wnieśli i wnoszą uniwersalne wartości do naszego lokalnego społeczeństwa. – To czas, by podziękować gnieźnianom, mówić o nich głośno. Aby pokazywać to, co robią dla naszej małej ojczyzny. To ogromna przyjemność wręczyć te odznaczenia – mówił przed wręczeniem pamiątkowych medali Tomasz Budasz, prezydent Gniezna, który ten honor czynił jako włodarz miasta po raz ostatni. Medal Jubileuszowy otrzymała profesor Eliza Grzelak, gnieźnianka, naukowiec specjalizująca się w badaniach nad językiem polskim, autorka ponad stu artykułów i wielu innych dzieł wydawniczych (pełne biografie wyróżnionych na końcu artykułu). Od lat związana jest z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, oraz gnieźnieńskim Kolegium Europejskim, dziś Instytutem Kultury Europejskiej. – To ogromna przyjemność – cieszyła się po odebraniu medalu. – Wcześniej mówiłam dziennikarzom, że lubię być wyróżniania, jak każdy. Ale takie wyróżnienia są zazwyczaj nie dla danej osoby, ale dla tych, z którymi ona przez wiele lat pracowała, a którzy gdzieś obok ją wspierali, byli z nią. Dlatego dziękuję przyjaciołom z IKE, studentom, którzy swoimi pytaniami motywowali mnie do wytężonej pracy. Dziękuję też dyrektorom szkół, którzy zapraszali mnie do współpracy i zadawali ważne pytania. Dziękuję też bliskim, bo przez ostatnie lata szczególnie, motywowali mnie i wspierali. I mężowi, który mówił mi, że mogę jeszcze więcej i był chyba najbardziej wymagający – uśmiechnęła się profesor.

Drugi tego dnia Medal Jubileuszowy otrzymał Henryk Kot, gnieźnianin, przez lata związany z Wielkopolskimi Zakładami Obuwniczymi „Polania”, w których pracował do ich likwidacji w 2013 roku. Współtworzył w Gnieźnie wolny związek zawodowy „Solidarność” na różnych szczeblach administracyjnych. Dziś to aktywny członek Klubu Seniora „Radość”, a także propagator i inicjator wielu działań na rzecz gnieźnieńskich seniorów. – To co zrobicie dla osób starszych w mieście, to jest właśnie to, z czego sami później skorzystacie – apelował do władz i radnych kolejnej kadencji samorządu. – A naprawdę, bardzo jest miło mieszkać w mieście, które jest przyjazne osobom starszym – zaświadczył po odebraniu medalu. Trzecią wyróżnioną osobą była Danuta Kolenda. Od 15 lat prezes Stowarzyszenia Dzieci Wojny w Gnieźnie, które zrzesza ponad 100 osób. Pani Danuta całe życie udziela się społecznie, organizuje turnusy rehabilitacyjne, imprezy integracyjne i wspiera członków stowarzyszenia w ubieganiu się o należne im odznaczenia. Pani Danuta nie mogła dotrzeć osobiście na uroczystość, ale medal w jej imieniu odebrała jej zastępczyni w stowarzyszeniu – Janina Skórnicka. – W jej imieniu serdecznie dziękuję za to, że państwo doceniliście jej pracę i wysiłek. Ona działa, mimo wielu przeszkód, na rzecz Stowarzyszenia Dzieci Wojny i społeczeństwa gnieźnieńskiego – przekazała zebranym. Po pamiątkowym zdjęciu życzenia z okazji imienin miasta składali władzom samorządowym zaproszeni goście. Pamiątkowym zdjęciem pożegnano także skład Rady Miasta Gniezna mijającej kadencji.

Życiorysy nagrodzonych:

Henryk Kot – Medal Jubileuszowy

Henryk Kot urodził się w Gnieźnie, gdzie odebrał wykształcenie średnie, techniczne. Pracę rozpoczął zaraz po ukończeniu szkoły w lipcu 1974 roku w Wielkopolskich Zakładach Obuwia „Polania”. Pracował w tym zakładzie do likwidacji w czerwcu 2013 roku, kiedy przeszedł na emeryturę. W 1980 roku został działaczem związkowym, organizował Życiorysy powstanie wolnego związku zawodowego „Solidarność” właśnie w Polani, gdzie został wybrany przewodniczącym.

Był współzałożycielem gnieźnieńskiej „Solidarności Miejskiej” i członkiem NSZZ „Solidarność” Region Wielkopolska. Po przejściu na emeryturę postanowił działać dla dobra osób starszych i wstąpił do Klubu Seniora „Radość” funkcjonującego przy Miejskim Ośrodku Kultury, w którym działa do dziś. Był przewodniczącym Miejskiej Rady Seniorów w kadencji (2018-2023), w której wspólnie z koleżankami i kolegami zrealizowali wiele inicjatyw dla dobra najstarszych mieszkańców i mieszkanek Pierwszej Stolicy Polski.

Danuta Kolenda – Medal Jubileuszowy

Danuta Kolenda urodziła się w Czerwonej Wsi w województwie wielkopolskim. Wychowała dwoje dzieci i troje wnuków. Od ponad 15 lat jest Prezesem Stowarzyszenia Dzieci Wojny w Gnieźnie, które zrzesza ponad 100 osób. Całe życie udziela się społecznie i zawsze stara się pomagać ludziom.

Organizuje co roku turnus rehabilitacyjny dla potrzebujących, pięciodniowe wczasy z mnóstwem atrakcji, Dzień Kobiet oraz zabawy andrzejkowe i noworoczne dla seniorów. Występuje także dla członków stowarzyszenia o odznaczenia – zawsze skutecznie.

Eliza Grzelak – Medal Jubileuszowy

Eliza Grzelak urodziła się w Gnieźnie. W 1984 roku ukończyła z wyróżnieniem studia polonistyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Praca magisterska dotyczyła języka mieszkańców wsi Obora. Badania te zapoczątkowały cykl badań regionalnych, których przedmiotem był język mieszkańców Gniezna i okolic, szczególnie w zakresie onomastyki i dialektologii. Ich wyniki opublikowała w kilkunastu artykułach oraz monografii: Nazewnictwo terenowe miasta Gniezna oraz gmin Gniezno i Niechanowo.

W latach 2001-2006 prof. Grzelak pracowała w Collegium Europaeum Gnesnense, od 2010 jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Instytucie Kultury Europejskiej. Była współautorką programów kierunkowych, a także organizatorką kilku projektów naukowych oraz konferencji, które sprawiły, że Gniezno stało się liczącym się punktem na naukowej mapie Polski. Jest autorką lub współautorką ponad stu artykułów, kilku monografii, ponad dwustu recenzji wydawniczych, kilku recenzji naukowych.

Jej prace publikowane były w Polsce, Rosji, Ukrainie, Macedonii, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Słowacji. Wygłaszała referaty na kilkudziesięciu konferencjach naukowych, w tym międzynarodowych. Jej badania dotyczą najważniejszych zagadnień komunikologicznych: budowania relacji na granicy kultur, komunikacji elektronicznej, współczesnej modyfikacji systemu aksjologicznego. Jest także współautorką 50 tomów Praktycznego słownika współczesnej polszczyzny. Wypromowała ponad 100 licencjatów i kilkudziesięciu magistrów oraz 4 doktorów. Warto zaznaczyć, że wszyscy jej doktorzy byli związani zawodowo lub naukowo ze środowiskiem gnieźnieńskim.

Przez lata działalności koncentrowała swoją uwagę nie tylko na pracy naukowej, ale także popularyzacji wiedzy: była współorganizatorką pierwszych festiwali nauki w Gnieźnie, a w 2003 roku rozpoczęła wraz z dyrekcją i nauczycielami I LO w Gnieźnie prace nad projektem dydaktycznym Klasy Akademickiej. Sprawowała także opiekę merytoryczną nad klasami akademickimi w Strzelnie i Opalenicy.

W ramach stałej współpracy realizowała innowacje dydaktyczne w kilku szkołach ponadgimnazjalnych, a jako członek-założyciel przyczyniła się do powołania Gnieźnieńskiego Towarzystwa Naukowego. W 2011 roku opracowała program Podyplomowych Studiów Komunikacja w Organizacji, których była koordynatorem. Od lat współpracuje z wieloma Uniwersytetami Trzeciego Wieku, szczególnie z gnieźnieńskim. Służy też swoją wiedzą współpracując z wieloma fundacjami, przygotowując dla nich warsztaty i wykłady, wygłasza wykłady otwarte na temat współczesnej komunikacji międzyludzkiej i jest członkiem kilku Towarzystw naukowych.

Jej zaangażowanie zostało docenione, przyznano jej wiele nagród, wyróżnień naukowych i społecznych, min.: tytuł Przedsiębiorczej Kobiety Roku, Gnieźnianina Roku, nagrody rektorskie oraz Medal Edukacji Narodowej.

Doceniając jej osiągnięcia naukowe, społeczne oraz popularyzatorskie, Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów Naukowych, na wniosek Rady Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM, przyznała w 2021 roku dr hab. Elizie Grzelak, profesor UAM, tytuł profesora nadzwyczajnego.